Veilig afdalen op de werf

Afdalen in een besloten ruimte is niet zonder risico. Naast het valgevaar dat je loopt, vormen ook de gassen in het afvalwater en andere risico’s van beslotenheid een reëel en dodelijk gevaar. Een verplichte opleiding daarover is dus meer dan noodzakelijk.

Gevaar!

Als je een ruimte betreedt waar afvalwater aanwezig is, woel je onvermijdelijk bezonken slib om. Op dat moment komen de gassen vrij die gevormd worden in het afvalwater. Blootstelling daaraan vormt een reëel en dodelijk risico. In een besloten ruimte kunnen er nog andere atmosferische risico’s zijn zoals zuurstoftekort, explosiegevaar, verbrandingslucht en dampen van chemische producten (illegale lozingen in het stelsel etc.).

Om veilige werkomstandigheden te garanderen, schrijft Aquafin minimumveiligheidsmaatregelen voor aan iedereen die afdaalt in een besloten ruimte. Eén van die maatregelen is de verplichte opleiding rond het betreden van besloten ruimtes.

Lees de volledige instructie

Veilig afdalen in een besloten ruimte

Wie voor Aquafin werkzaamheden in besloten ruimtes moet uitvoeren, denk bijvoorbeeld aan een pompstation of collector, moet hiervoor aantoonbaar opgeleid. De verplichte opleiding geldt trouwens ook voor besloten ruimtes in werfsituaties. Zie hiervoor de checklist Vlario.

Als geldige opleidingen worden aanvaard

  • Een opleiding volgens VCA. Hierbij moeten zowel VCA IS- 007 als VCA IS-081 behaald te zijn.
  • Een specifieke Aquafin opleiding, gevolgd bij een door Aquafin erkende opleidingsinstelling

Extra bemerkingen bij de te volgen opleidingen zijn

  • Wie de opleiding VCA IS-007 en VCA IS-081 volgde, moet voor werken bij Aquafin daarna nog een extra toolbox met specifieke risico’s en preventiemaatregelen bij het betreden van rioolinfrastructuur krijgen. Deze toolbox moet door de opdrachtnemer verzorgd worden om aan te tonen dat deze over voldoende kennis beschikt over de gevaren eigen aan werkzaamheden in opdracht van Aquafin.
  • Er kan een onderscheid gemaakt worden tussen de opleiding voor betreder en deze voor veiligheidswacht. Een betreder (ééndaagse opleiding) moet altijd onder toezicht werken van een veiligheidswacht (tweedaagse opleiding). Een ploeg van uitvoerders moet in functie hiervan samengesteld worden.
  • Wie vaak voor opdrachtgevers werkt die VCA opleggen, kiest er beter voor om zijn medewerkers ook volgens VCA op te leiden.
  • Ga tijdig in overleg (opdrachtgever, aannemer) om na te gaan of er bij een bepaald werk/project sprake is van werken in besloten ruimtes. In de praktijk zal dit haast altijd het geval zijn bij werkzaamheden voor Aquafin.
  • Enkel een toolbox wordt niet aanvaard als geldige opleiding.
  • De specifieke Aquafin opleiding kan alleen gevolgd worden bij een door Aquafin erkende opleidingsinstelling.
  • De standaard geldigheidsduur van een opleiding is vijf jaar. Het is echter ten zeerste aanbevolen om tussentijdse herhalingen te geven (d.m.v. toolboxen bijv.), oefeningen te organiseren, trainingen te geven over het juist gebruik en onderhoud van de persoonlijke beschermingsmiddelen.

Wie in een besloten ruimte werkt, moet

  • Opgeleid zijn volgens bovenstaande opleidingsvoorwaarden.
  • Gevaccineerd zijn tegen Tetanus en Hepatitis A.
  • Medisch geschikt bevonden zijn.
  • Beschikken over de juiste beschermingsmiddelen.
  • Onder toezicht van één of meerdere veiligheidswachten betreden en werken.

Graag stellen we ook onze vernieuwde brochure met veiligheidsrichtlijnen over het afdalen in een besloten ruimte aan jullie voor. Deze brochure helpt je om je een beeld te vormen van de risico's en de bijbehorende maatregelen. De brochure is volledige up to date en aangepast aan alle vereisten rond het veilig afdalen in een besloten ruimte. Moet je voor werken afdalen in een besloten ruimte, lees dan zeer aandachtig de brochure. 

Lees zeker ook de checklist Vlario.

Wanneer is een ruimte 'besloten'?

We spreken van een besloten ruimte als één of meerdere van onderstaande voorwaarden vervuld is:

  • De ruimte is niet bestemd voor langdurig verblijf
  • Er is kans op een gevaarlijke atmosfeer (vb slib, gevaarlijke gassen...)
  • De ruimte is moeilijk toegankelijk of heeft beperkte evacuatiemogelijkheden

Voorbeelden van besloten ruimtes zijn: bouwputten, kruipkelders, pompstations, opslagtanks, collectoren, inspectieputten, overstortconstructies, bergbezinkingsbekkens. Twijfel je of het om een besloten of open ruimte gaat? Ga er dan van uit dat de ruimte besloten is, voor je eigen veiligheid. 

Veilig afdalen

Waar volg je een opleiding tot veiligheidswacht?

Aannemers, studiebureaus of ruimfirma's bij de uitvoering van hun activiteiten bij Aquafin besloten ruimtes moeten betreden of de taak van veiligheidswacht moeten uitoefenen, moeten een opleiding volgen via erkende instanties.

Let op

Voor risicovolle activiteiten moeten contractoren over een VCA certificering beschikken. Waar nodig is er wel een overgangsperiode voorzien.

Een onveilige situatie gezien? Zeg STOP! Een korte pauze nemen om een risico weg te werken, redt levens!

Maak veilig werken zichtbaar

Nood aan een affiche in de werfkeet?

Download hier onze Life Saving Rules affiche. Ze is beschikbaar in 11 talen: Arabisch, Bulgaars, Duits, Engels, Frans, Nederlands, Pools, Portugees, Roemeens, Spaans en Turks. Print ze af en geef ze een prominente plaats in je werfkeet.

Maar ook onze PBM-affiche en STOP-affiche kan je makkelijk downloaden