Robuuste en gezonde watersystemen

Minder rioolwater naar de waterloop

Overstortwerking verminderen

Via overstorten in gemengde rioolstelsels belandt ongezuiverd afvalwater bij veel regen af en toe nog in de waterloop. Hoewel het om verdund afvalwater gaat dat gemengd is met (veel) regenwater, kunnen overstorten een belangrijke impact hebben op de waterkwaliteit. Aquafin onderzoekt hoe de uitstoot van overstorten en RWA-strengen kan gekwantificeerd worden. Daarnaast ontwikkelen we tools en modellen om de uitstoot te voorspellen, zoals COCKLE.

Nut en werking van bergbezinkbekkens

Bergbezinkingsbekkens zijn ondergrondse betonnen constructies waar het teveel aan water uit het rioleringsstelsel wordt in opgevangen. Het niet-opgeloste vuil krijgt er de tijd om te bezinken zodat het water dat overloopt naar de beek, veel properder is. Om de efficiëntie van deze bekkens te onderzoeken, plaatsten we waterpeilmetingen in de verschillende compartimenten. Met die metingen kunnen we de overstortfrequenties en het volumetrische rendement analyseren. Met onze metingen sporen we ook mogelijke storingen van het bekken op. Meestal hebben die te maken met het spoelsysteem dat ervoor zorgt dat de vervuiling die achterblijft op de bodem van het bekken, terug naar de riolering stroomt. Dankzij de metingen merken we zo'n storing snel op en kunnen we meteen ingrijpen.

Onderzoeksfiche 'Bergbezinkbekkens'

Kwaliteit van gezuiverd afvalwater

Organische micropolluenten

Organische micropolluenten zijn chemische stoffen. Ze kunnen door hun moeilijk afbreekbaar of toxisch karakter al bij lage concentraties schadelijk zijn voor mens en milieu. Ze worden via urine en feces uitgescheiden of worden rechtstreeks in het afvalwater geloosd. Sommige stoffen kan Aquafin goed verwijderen in een zuiveringsinstallatie. Andere reizen mee door het zuiveringsproces en komen zo in het oppervlaktewater terecht, waar ze heel uiteenlopende schadelijke effecten hebben.

Een bekend voorbeeld zijn de effecten van hormonen en (onbedoeld) hormoonverstorende stoffen op rivierorganismen. Dergelijke effecten, zoals de vervrouwelijking van mannelijke vissen onder invloed van restanten van 'de pil', zijn ondertussen wetenschappelijk aangetoond. Zoiets kan een grote invloed hebben op de overleving van een soort en op het evenwicht in de voedselketen. Het toont dan ook het belang aan van onderzoek naar de verwijdering van micropolluenten.

Microplastics

Microplastics zijn minuscule plasticdeeltjes (< 5 mm) die rechtstreeks, of via het huishoudelijk afvalwater in het oppervlaktewater terechtkomen. Ze komen vrij bij het wassen van kledij en zitten onder meer ook in sommige cosmeticaproducten. Een recente studie van de Universiteit Gent en VITO toont aan dat een zuiveringsinstallatie van Aquafin de aanwezige partikels in het afvalwater voor 97,5% tegenhoudt. Daarmee scoren we beter dan onze buurlanden. Toch komen er via de zuiveringsinstallaties jaarlijks nog 623 kg aan microplastics in de waterlopen terecht. Aquafin pleit dan ook voor een brongerichte aanpak zodat er minder plasticdeeltjes meespoelen met het afvalwater.

Meer over de studie rond microplastic

Voldoende water ter beschikking stellen

Structurele oplossingen

De klimaatverandering zet de stedelijke watersystemen zwaar onder druk. Blijven verharden en rioolsystemen ontwerpen zoals we dat gewend waren, zouden het probleem enkel vergroten in de toekomst. Daarom zoekt Aquafin naar oplossingen aan de bron. De hoofdzaak is om het hemelwater ter plaatse te houden zodat het kan infiltreren in de bodem. Maar ook buffering en eventueel hergebruik na zuivering is een manier om duurzaam om te springen met hemelwater.

Ons onderzoek binnen dit thema:

• creëren van ecologische meerwaarde voor de omgeving en de maatschappij
• integratie van bronmaatregelen en blauwgroenstructuren in het modelleringsinstrumentarium
• uitvoering, analyse, monitoring en modellering van infiltratietesten en piloten
• ecosysteemdiensten (waterzuivering, waterconservering, koolstofopslag, recreatie, ...) verstevigen van effecten SUD's
• blauwgroene maatregelen - ontdek ze op www.blauwgroenvlaanderen.be

AquaSens berekent impact van blauwgroene maatregelen

Aquafin ontwikkelde een modelleringspakket voor blauwgroene maatregelen zoals wadi's, groendaken en waterdoorlatende verharding. Met behulp van deze software kan de impact van deze maatregelen op de lokale waterhuishouding worden berekend: hoeveel regenwater infiltreert er, hoeveel verdampt er, wat wordt lokaal hergebruikt en hoeveel stroomt er toch nog naar de riolering? Met AquaSens kunnen we voor elk project nagaan welke maatregelen het meest kosteneffectief zijn.

In de toekomst willen we met de tool ook de lokale vervuiling van regenwater kunnen voorspellen en modelleren in hoeverre de blauwgroene infrastructuur de vervuiling kan verwijderen, bijvoorbeeld via bezinking, chemische processen in de bodem van een wadi of andere infiltratiestructuur.