Veelgestelde vragen over rioleringswerken

Indien je problemen hebt met de afwatering zijn er meerdere mogelijkheden:

• De verstopping kan op je privaat domein zitten. Er zijn enkele controles die je zelf kan doen om de oorzaak vast te stellen. Heb je bijvoorbeeld een septische put en zit deze niet vol, dan is de kans groot dat de verstopping in je eigen leidingen zit. In dat geval kan je best een ruimer inschakelen. Aquafin kan deze ruiming niet voor jou regelen.
• De verstopping kan op openbaar domein zitten. Kan je in je eigen leidingen en putten geen oorzaak vaststellen, kijk dan eerst na wie je rioolbeheerder is via www.aquaflanders.be. Is dit Aquafin? Contacteer dan ons contactcenter via 03 450 45 45 of contact@aquafin.be. Onze medewerkers kunnen het plaatselijke technisch team langssturen om een eventuele verstopping op openbaar domein vast te stellen. Als zij aanwijzingen vinden voor een verstopping op openbaar domein zal Aquafin een oplossing voorzien. Indien zij niets kunnen vaststellen kan je best alsnog zelf een ruimer inschakelen om je eigen afvoerleidingen te laten ontstoppen.

Aquafin neemt vóór en tijdens de uitvoering van de werken de nodige maatregelen om schade te voorkomen. Indien je toch meent schade te hebben geleden door werken ten laste van Aquafin, neem je het best de volgende stappen:

1. Breng de toezichter van Aquafin op de hoogte van jouw vaststelling.
2. Verstuur een brief naar Aquafin, t.a.v. dienst Verzekeringen, Dijkstraat 8, 2630 Aartselaar. Vermeld de geleden schade en voeg in bijlage een gedetailleerd en becijferd herstelbestek toe.
3. Na ontvangst van de schademelding onderzoekt Aquafin of er een oorzakelijk verband is tussen de geleden schade en de Aquafin-werken.
4. Indien er een oorzakelijk verband kan zijn met de Aquafin-werken en het gevraagde bestek overhandigd werd, doet Aquafin aangifte bij zijn verzekeringsmakelaar die een expert gelast en een expertisevergadering belegt bij de schadelijder. De schade, het oorzakelijk verband en de omvang van de schade worden met alle betrokken partijen besproken. Het schadegeval wordt nadien afgehandeld in functie van de vaststellingen en de op de expertisevergadering gemaakte afspraken.
5. Indien er geen oorzakelijk verband is met de Aquafin-werken, zal de expert of Aquafin de schadelijder hierover duidelijk informeren.

Kijk eerst na of het betreffende deksel van Aquafin is. De rioolbeheerder in je gemeente kan je opzoeken via www.aquaflanders.be. Je kan ook op het deksel zelf gaan kijken of er een logo en naam opstaan. Gaat het om een riooldeksel van Aquafin dan kan je dit probleem best melden via ons contactcenter (03 450 45 45 of contact@aquafin.be). Onze medewerkers sturen dan het plaatselijke technisch team langs om de hinder vast te stellen. Vaak kunnen zij tijdens hun interventie het probleem al oplossen. Voor ernstige defecten is een meer ingrijpende herstelling nodig die door Aquafin zal worden uitgevoerd.

Bij de aanvang van collectorwerken krijg je concrete informatie over het traject, de timing en de fasering van de werken. Er wordt meestal ook een infoavond georganiseerd waarop de werken toegelicht worden. Op dat moment kan je jouw bekommernissen in verband met hinder tijdens de werken kenbaar maken. In de mate van het mogelijke wordt hiermee dan rekening gehouden.

Een grondige wijziging is in de uitvoeringsfase niet meer mogelijk. In de ontwerpfase bestudeerde Aquafin verschillende trajecten die technisch en economisch haalbaar waren. Voor elk mogelijk traject werd bovendien de impact op het milieu en de mogelijke hinder voor bewoners, instellingen, bedrijven, handelszaken en dienstverlening nagegaan. Hierover werd intensief overleg gevoerd met verschillende administraties, adviesstructuren en het gemeentebestuur.

Aquafin houdt bij de keuze van het tracé rekening met maatschappelijke, economische en ecologische factoren. Om die reden kan een gekozen tracé soms niet evident lijken, bijvoorbeeld om waardevol natuurgebied te sparen.

Het bestek, waarin de uitvoering van de werken gedetailleerd wordt beschreven, legt de aannemer een strikt tijdschema op. De duur van de werken wordt uitgedrukt in werkdagen, weekends en werkonderbrekingen door slecht weer niet inbegrepen. Door onverwachte omstandigheden zoals vrieskou, aanhoudende regen, een hoge grondwaterstand of slechte ondergrond, kan het gebeuren dat de werken tijdelijk moeten worden stilgelegd. In dat geval brengen Aquafin of de aannemer de omwonenden hiervan zo snel mogelijk op de hoogte.

Aquafin stelt voor aanvang van de werken geen plaatsbeschrijvingen op. Evenmin ondertekenen we plaatsbeschrijvingen die werden opgesteld in opdracht van derden. Een plaatsbeschrijving voorkomt immers geen schade en heeft geen enkel beschermend karakter tegen het ontstaan van schade. Het is bovendien een momentopname en geeft slechts een beperkte beschrijving van de toestand van een pand. Een plaatsbeschrijving kan een handig hulpmiddel zijn om schade vast te stellen, maar kan ook voor discussie zorgen als ze onvolledig is. Het bestaan van een plaatsbeschrijving geeft bovendien geen garantie op een schadevergoeding. Daarom zet Aquafin sterk in op beschermende maatregelen die schade aan woningen zoveel als mogelijk moeten voorkomen. Wat als er toch schade is? Dan meld je het schadegeval schriftelijk aan Aquafin, via verzekeringen@aquafin.be. Aquafin geeft op zijn beurt het schadegeval aan bij zijn ABR (Alle Bouwplaatsrisico's)-verzekeraar en/of makelaar. Hij zal vervolgens een expert aanstellen. Deze expert zal tijdens een tegensprekelijke expertise vaststellen:

• of er schade is 
• hoe groot de schade is
• of er een oorzakelijk verband bestaat met de werken die in opdracht van Aquafin werden uitgevoerd.

Als je dit wenst, dan kun je je hierbij laten bijstaan door een expert van je eigen verzekering.

Waar mogelijk worden de werken gefaseerd uitgevoerd. De straten worden dan deel per deel opengebroken én aaneensluitend afgewerkt met een voorlopige verharding (bv. een extra laag steenslag) of door het aanbrengen van een tijdelijke overbrugging. Zo wordt op zijn minst een gedeeltelijke bereikbaarheid van de straat verzekerd. Voor een kwaliteitsvolle uitvoering van de werken heeft de aannemer soms wat speling in tijd nodig om de juiste machines te kunnen inzetten of op de levering van materiaal te wachten.

Het bestek, waarin de werken volledig beschreven worden, verplicht de aannemer om te zorgen dat elke woning toegankelijk blijft voor voetgangers. Wanneer de werken vlak voor de deur plaatsvinden, worden afspraken gemaakt over de bereikbaarheid van de woning. Dit gebeurt door het uitvlakken van hoogteverschillen (bv. met een extra lading zand) of door het aanbrengen van een tijdelijke overbrugging. Het is mogelijk dat de woningen niet bereikbaar zijn met de auto, bijvoorbeeld om een betonverharding te laten drogen. In dat geval zal je vooraf door de aannemer worden verwittigd.

In samenwerking met het gemeentebestuur en Aquafin plant de politie tijdens de werken de nodige omleidingen voor het verkeer. Hierbij gaat speciale aandacht naar de bereikbaarheid van handelszaken en dienen veilige toegangswegen voor fietsers en voetgangers gewaarborgd te blijven. De omleidingen worden tijdens het verloop van de werken waar nodig aangepast. De aannemer is op elk moment verantwoordelijk voor het correct aanbrengen van een duidelijke verkeerssignalisatie.

PFAS zijn wijdverspreid in het milieu. Uiteraard volgen wij bij onze werken altijd de op dat moment geldende wetgeving. We volgen de evoluties van heel dichtbij op en werken ook mee aan wetenschappelijk onderzoek rond PFAS.

Jaarlijks krijgt Aquafin van het Vlaamse Gewest de opdracht om een pakket projecten uit te voeren, die allemaal samen bijdragen tot de realisatie van de Europese Kaderrichtlijn Water en/of de optimalisatie van het integraal waterbeheer in Vlaanderen. Aquafin start voor elk project een dossier, waarbij alle mogelijke scenario’s bekeken worden die eenzelfde projectdoelstelling mogelijk maken, bijvoorbeeld het aansluiten van alle woningen in een dorpskern op het waterzuiveringsnetwerk. Al deze scenario’s worden onderzocht op hun ecologische, economische en maatschappelijke haalbaarheid. Eens een scenario gekozen is, starten de onderhandelingen voor het verwerven van de nodige gronden.

Alles over de wettelijke onteigeningsprocedure

Voor de inname van onbebouwde percelen, organiseert het gemeentebestuur het bijhorend openbaar onderzoek. Dat betekent dat de gemeente alle betrokken eigenaars en gebruikers verwittigt per aangetekend schrijven. De eigenaars en gebruikers hebben daarna 30 kalenderdagen de tijd om bezwaar in te dienen bij de gemeente. Het dossier Verklaring Openbaar Nut en de bijhorende plannen liggen gedurende de periode van het openbaar onderzoek ter inzage op het gemeentehuis. Voor de inname van bebouwde percelen (of percelen waarop een pompstation, bufferbekken en/of een (kleinschalige) rioolwaterzuiveringsinstallatie wordt voorzien) organiseert Aquafin zelf het openbaar onderzoek. De betrokken eigenaars worden met een aangetekend schrijven op de hoogte gebracht van het openbaar onderzoek. Het dossier en de bijhorende plannen liggen gedurende de periode van het openbaar onderzoek ter inzage op het gemeentehuis, en kan eveneens geraadpleegd worden op de website van de betrokken gemeente en van Aquafin. Ook hier hebben de eigenaars 30 kalenderdagen de tijd om bezwaar in te dienen bij de gemeente of bij Aquafin. Hieronder vind je een overzicht van alle lopende openbare onderzoeken in het kader van een onteigeningsprocedure.

Alles over de wettelijke onteigeningsprocedure.

De Vlaamse Milieumaatschappij maakt jaarlijks het programma op van de projecten die moeten worden uitgevoerd. Als de Vlaamse minister van Leefmilieu dat programma goedgekeurd heeft en de Vlaamse regering dit bekrachtigd heeft, worden de projecten aan Aquafin opgedragen.

Aquafin stelt een studiebureau aan, dat mogelijke inplantingplaatsen voor een waterzuiveringsinstallatie of trajecten voor een collector zoekt. In deze voorbereidende fase werkt Aquafin nauw samen met het gemeentebestuur, de gewestelijke administraties (ruimtelijke ordening, milieu, natuur-, land- en water - beheer, wegen en verkeer ...) en het provincie bestuur. Al in deze fase wordt de mogelijke hinder voor omwonenden en handelszaken in kaart gebracht. Aan het einde van deze voorstudie ligt de inplanting - plaats of het traject vast en wordt het bestek opgesteld. Dit technisch plan wordt ter goedkeuring voorgelegd aan de Vlaamse overheid.

Aquafin stelt als bouwheer een bestek op met een precieze omschrijving van de werken. In het bestek zijn verschillende maatregelen opgenomen om de hinder voor de omwonenden en de weggebruikers zoveel mogelijk te beperken. De fasering van de werken gebeurt in overleg met het gemeentebestuur. Voor elke fase van de werkzaamheden wordt een omleidingsplan opgemaakt. De aannemer is verantwoordelijk voor het aanbrengen en onderhouden van een duidelijke signalisatie. Daarnaast wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met omwonenden en handelszaken maar ook met plaatselijke evenementen als wielerwedstrijden, jaarlijkse kermissen , ...

Aquafin is verantwoordelijk voor de uitbouw van de bovengemeentelijke zuiveringsinfrastructuur: de aanleg van prioritaire rioleringen, collectoren, pompstations en waterzuiveringsinstallaties. Dit gebeurt in nauw overleg met de gemeente in elke fase van een project. De gemeente is verantwoordelijk voor de uitbouw van het gemeentelijk rioleringsnet en moet toezien op de aansluiting van de huizen op de riolering. Collectorwerken worden dikwijls samen met rioleringsprojecten van de gemeente uitgevoerd. Aquafin en de gemeente zijn dan beide opdrachtgever van de werken. Vaak zal het gemeentebestuur van de gelegenheid gebruik maken om tegelijkertijd verfraaiingswerken uit te voeren: een nieuw wegdek, een veilig fietspad of de aanleg van groenperken. De tijdelijke ongemakken maken plaats voor een blijvende meerwaarde voor de buurt, waar wonen en werken een stuk aangenamer wordt.

Bij de inplanting van een rioolwaterzuiveringsinstallatie worden de onderdelen van de installatie die aanleiding zouden kunnen geven tot geur- of geluidshinder het verst verwijderd van de bebouwing geplaatst. Staat de installatie dicht bij woningen, dan kunnen afdekkingen of luchtbehandeling worden voorzien. Het geluid dat een zuiveringsinstallatie produceert, blijft vaak beperkt tot een zacht geruis van stromend en spattend water. Waar dit geruis de geluidsnorm zou kunnen overschrijden, worden bepaalde onderdelen overkapt of worden er geluidswallen opgetrokken.

Het is praktisch en ook financieel onmogelijk om in alle omstandigheden (bv. bij hevige regenbuien) alle water te transporteren naar een waterzuiveringsinstallatie. Daarom worden in een klassiek rioleringsstelsel als noodoplossing op welbepaalde plaatsen overstorten gebouwd om bij hevige regen het risico op wateroverlast te beperken. Om wateroverlast efficiënt te bestrijden, dient dit vanuit een integrale visie te gebeuren. Aquafin is slechts een schakel in het geheel, naast vele andere verantwoordelijken.

Voor de uitvoering van specifieke werken kan dat tijdelijk onmogelijk zijn, bijvoorbeeld voor de aanleg van klinkers of greppels, of op het moment dat er vlak voor de deur buizen worden gelegd of wanneer beton moet uitharden. In dat geval verwittigt de aannemer je vooraf.

Bpost wordt geïnformeerd over de geplande werken. Met de verantwoordelijken voor de ophaling van de vuilniszakken worden de nodige afspraken gemaakt om deze diensten tijdens de werken te verzekeren.

Aquafin laat vóór de werken de stabiliteit van de ondergrond en het peil van het grondwater onderzoeken. Op basis van de onderzoeksresultaten wordt gezocht naar de meest geschikte techniek. De gedragscode tussen Aquafin, de aannemers en hun vertegenwoordigers vermeldt uitdrukkelijk dat de aannemer het materieel dat hij gebruikt moet aanpassen aan de lokale omgeving en de omvang van de opdracht. De aandacht gaat hierbij naar de grootte van het materiaal, het voorkomen van geluidshinder en trillingen, de wendbaarheid van de machines en mogelijke risico’s voor de eigendommen ten gevolge van het oppompen van grondwater.

De betonfundering moet eerst uitharden. Beton bereikt zijn definitieve sterkte pas na maximum 28 dagen. We tellen 1 week voor de aanleg, en dus nog maximum 3 weken om het beton verder te laten rusten. Als die tijd niet wordt gerespecteerd, gaat het beton barsten en gaan er zich na enkele weken of maanden verzakkingen voordoen.

De werken gebeuren in verschillende fases. Eerst wordt de riolering gelegd, dan de asfaltonderlaag. Met de toplaag wordt vaak gewacht tot alle andere werken uitgevoerd zijn, om geen naden in het wegdek te hebben.

Koude heeft een negatief effect op de kwaliteit van het asfalt. Afhankelijk van het soort asfalt, moet de temperatuur hoger liggen dan 5°C of zelfs 10°C. Anders gaat het asfalt te snel uitharden en wordt het korrelig. Zo kunnen er putten in de weg ontstaan.
Asfalt is een film die op de weg wordt gelegd. Als het regent, koelt die film aan de buitenkant te sterk af, waardoor er onvoldoende binding is met de ondergrond.

Beton leggen gaat moeilijk bij temperaturen van minder dan 5°C. In beton zit water. Als dat bevriest, verbreekt het de betonstructuur. De aannemer mag wel beton leggen als hij speciale maatregelen neemt, die goedgekeurd zijn door de leidend ingenieur van het studiebureau.

Je laat de aannemer ten laatste één week vooraf weten wanneer de verhuiswagen komt of wanneer je bijvoorbeeld een belangrijke levering verwacht. De aannemer kan hier dan in de mate van het mogelijke rekening mee houden in zijn weekplanning.

De werftoezichter is het eerste aanspreekpunt van de omwonenden tijdens de uitvoering van de werken. Hij/zij is dikwijls aanwezig op de werf of in de werfkeet te vinden. De werftoezichter staat in voor de naleving van de gedragscode tussen Aquafin en de aannemer. De afspraken in deze code stellen een goede verstandhouding met de buurt centraal.

Voor de omwonenden en handelaars kan het lonend zijn om zich te laten vertegenwoordigen door één contactpersoon die als spreekbuis optreedt voor de hele buurt. Wekelijks houden alle technische partners (Aquafin, studiebureau, aannemer, gemeente, ...) een werfvergadering. Voor of na deze vergadering kan tijd worden vrijgemaakt om klachten, eventuele schadegevallen en de planning van de werken te bespreken. Zo wordt veel wrevel voorkomen en worden kleine problemen ter plaatse opgelost.
Als tijdens de werken het werkschema moet worden gewijzigd (bv. stilleggen van de werken omwille van het weer of omwille van de veiligheid, onderbreking van stroom, water, …), dan brengen Aquafin of de aannemer de omwonenden hiervan per brief op de hoogte.

Wanneer Aquafin op jouw terrein gronden inneemt voor de aanleg van leidingen, gebeurt dat via een onderhandelaar. De aannemer is verantwoordelijk voor de uitvoering van de werken en het degelijk herstel van de werkzone op jouw terrein. Als de werken niet werden uitgevoerd zoals eerder met de onderhandelaar van Aquafin was besproken, meld je dit het best aan hem/haar, of aan de aannemer vóór het einde van de werken.

In Vlaanderen is het verplicht om iedere woning aan te sluiten op de openbare riolering, als die aanwezig is. De kosten voor deze aansluiting zijn meestal ten laste van de huiseigenaar.

Rioolaansluitingen moeten gebeuren volgens technische voorschriften (bv. waterdichtheid, diameter en ligging van de buizen) en onder toezicht van de Technische dienst van jouw gemeente. Zorg er nu al voor dat je regenwater en afvalwater gescheiden aanbiedt, ook al is er in de straat (nog) geen aparte afvoer voor regenwater.

Bij de aanleg van een collector door Aquafin, legt de gemeente meestal wachtleidingen klaar op de onbebouwde percelen en voor de huizen die voordien nog langs achter loosden. De straat moet dan niet meer worden opgebroken om een huis op de riolering aan te sluiten.

In principe moeten alle woningen en gebouwen hun afvalwaterleiding aansluiten op de straatriool. Een collector ligt meestal te diep om rechtstreeks op aan te sluiten. Wanneer je bouwt en er geen wachtleiding ligt, kan je toch rechtstreeks aansluiten op de infrastructuur van Aquafin. Hiervoor doe je een formele aanvraag bij Aquafin. We onderzoeken eerst of de gevraagde aansluiting technisch mogelijk is. Is het antwoord “ja”, dan krijg je de voorschriften en voorwaarden die moeten worden gevolgd bij een aansluiting op een collector.

Als jouw gemeente en Aquafin een gescheiden stelsel voorzien om afval- en regenwater apart af te voeren, dan ben je wettelijk verplicht jouw afvalwater onverdund te lozen. Dit doe je door het regenwater af te koppelen. Wat je met het regenwater moet doen, wordt ook bepaald door de wetgeving.

• In de eerste plaats kan je het hemelwater opvangen in een regenwaterput of -ton en gebruiken voor alle toepassingen die geen drinkwater vereisen, zoals de tuin sproeien of het toilet doorspoelen. Zo bespaar je meteen op jouw drinkwaterfactuur.
• Je kunt het hemelwater ook plaatselijk laten infiltreren in de bodem. Dit komt de natuurlijke grondwaterspiegel ten goede. Een andere mogelijkheid is regenwater bufferen en het vertraagd afvoeren naar oppervlaktewater zoals een vijver of beek.
• De allerlaatste optie is het hemelwater aansluiten op het regenwaterstelsel in de straat. Voor meer informatie over eventuele subsidies voor de afkoppeling en hergebruik van regenwater kan je terecht bij jouw gemeente.

Het is goedkoper de afkoppelingswerken uit te voeren wanneer de stoep openligt en de aannemer nog aan het werk is. De aansluiting van het afvalwater gebeurt in regel door de aannemer van de werken.

Als hergebruik of infiltratie van het regenwater niet mogelijk is, dan kan je aansluiten op het regenwaterstelsel in de straat. Dat herken je aan het ronde putdeksel met opschrift RWA (regenweerafvoerleiding). Putdeksels met het opschrift DWA (droogweerafvoerleiding) dienen voor de afvoer van afvalwater.

Sinds juli 2011 wordt een keuring van het private rioleringsstelsel opgelegd voor elke woning die langs een traject ligt waar de afkoppeling van regenwater verplicht is. Je dient een conform keuringsattest voor te leggen wanneer jouw drinkwatermaatschappij hierom vraagt.