PREWAPHARM
Voorkomen is beter dan genezen. PREWAPHARM is een Europees project dat zich focust op een ketenaanpak om medicijnresten uit de waterketen te houden. Aquafin is één van de onderzoekspartners en zal meewerken aan een casestudie rond de aanpak van medicijnresten op overstorten en KWZI's.
Nefast voor mens & natuur
Vandaag halen we al een heleboel vervuilende stoffen uit het huishoudelijke afvalwater, waaronder stikstof, fosfor en zwevende stoffen. Het klassieke zuiveringsproces breekt echter niet alle verontreinigende stoffen in het afvalwater af. Een hele reeks micropolluenten, waaronder residuen van geneesmiddelen en cosmetica, komen daardoor in de waterloop terecht. Zelfs in kleine hoeveelheden kunnen ze schade aanrichten aan het ecosysteem en het waterleven: hormonale verstoringen en gedragsveranderingen bij vissen, verstoorde algengroei, ontwikkeling van resistente bacteriën in het milieu, … En aangezien oppervlaktewater soms als basis dient voor drinkwater, zijn micropolluenten ook een aandachtspunt in het drinkwaterproductieproces.
Op de grote zuiveringsinstallaties (meer dan 150.000 inwonersequivalent) en installaties die gezuiverd afvalwater lozen in kwetsbare waterlopen zullen we in de toekomst een extra zuiveringsstap inbouwen om micropolluenten te verwijderen, een quaternaire zuivering. Dat vereist de herziene Europese Richtlijn Stedelijk Afvalwater tegen 2045. Kleinschalige waterzuiveringen, zoals KWZI's, vallen buiten de scope van die richtlijn, maar verdienen zeker ook de nodige aandacht. PREWAPHARM covert de keten vanaf de aflevering van medicijnen tot en met deze kleine zuiveringsinstallaties. Zo wil het project de negatieve impact van farmaceutisch afval op de omgeving verkleinen.
Doel van het project: minder geneesmiddelen in het water
Het PREWAPHARM-project wil de aanwezigheid van geneesmiddelen in onze waterketen verminderen door:
- een transversale strategie uit te werken die lokale actieplannen richting geeft en als beleidskader dient voor heel Noordwest-Europa.
- de samenwerking tussen sectoren en landen te versterken, zodat er uniforme beleidslijnen ontstaan voor het voorkomen van medicijnvervuiling in de zorg en watersector.
- innovatieve oplossingen te ontwikkelen en testen die de uitstoot van geneesmiddelen bij de bron aanpakken — zowel via technische innovaties in de zorg als in waterzuivering.
- Praktische modellen en toolkits te maken die opschaalbaar en bruikbaar zijn in andere regio’s en EU-lidstaten, zodat succesvolle methodes en technologieën breed kunnen worden toegepast.
- Bewustwording te vergroten en gedragsverandering te stimuleren bij zorgverleners, apothekers, patiënten en het brede publiek via gerichte communicatie en educatie.
Rol van Aquafin
Aquafin gaat elke dag voor propere waterlopen, en zet daarom de schouders onder dit Europese project. We werken mee aan enkele casestudies rond de aanpak van medicijnresten op overstorten en KWZI's met behulp van nature based solutions. Natuurgebaseerde oplossingen voor waterzuivering maken gebruik van natuurlijke filters, zoals wilgen- of rietvelden. We onderzoeken o.a. het effect van medicijnresten op deze systemen, en of ze een oplossing kunnen bieden voor de verwijdering van medicijnresten op overstorten en KWZI's. Aan de hand van allerlei analyses brengen we de huidige systemen in kaart en vergelijken we ze met kleinschalige pilootopstellingen.
Daarnaast versterkt Aquafin ook het netwerk van de volledige keten van medicijnen - van bron over gebruiker tot afvalverwerking - bijvoorbeeld als lid van de werkgroep "Medicijnen in water" van de Green deal Duurzame zorg, lees hier meer.
Algemene projectinfo:
- Periode project: 2025-2028
- Totale projectkost: €9.837.171,25
- EU funding: €5.902.302,68
- Projectpartners België: Universiteit Gent, UZ Gent, KU Leuven, VITO
- Andere partners: German Center for Neurodegenerative Diseases (DE), Obseq (NL), RDI Hub Company Limited By Guarantee (IE), University Medical Centre Groningen (NL), University of Münster (DE), Zorgbelang Groningen (NL), Dutch National Institute for Public Health and the Environment (NL), Luxembourg Institute of Science and Technology (LU), Pasteur Institute of Lille (FR), Trinity College Dublin, The University of Dublin (IE), Universiteit Groningen (NL), Universiteit Luxemburg (LU)
